Ceremoniën en rituelen spelen in de huidige westerse maatschappij over het algemeen geen hele belangrijke rol meer. Iedereen kent waarschijnlijk wel een ritueel dat bij een bruiloft hoort. Dan worden er nog verjaardagen gevierd. En bij het overlijden van een dierbare komen ook nog wel bepaalde rituelen terug zoals een kaarsje aansteken bij het afscheid nemen. Maar dat was het dan wel zo'n beetje. En vaak wordt er dan ook niet eens veel betekenis aan de rituelen gegeven.

Van oorsprong wordt een ritueel of ceremonie gehouden bij een bepaalde overgang zoals een van eerder genoemde, of bijvoorbeeld bij het wisselen van de seizoenen. Maar het handje vol overgangen dat nu gevierd wordt is bij lange na niet de hoeveelheid overgangen die een mens meemaakt in zijn of haar leven. Geboorte, volwassen worden, een (eerste) menstruatie cyclus, samenwonen of een scheiding zijn een paar grote levensgebeurtenissen waar maar nauwelijks bij stil gestaan wordt in verhouding met de impact die het op iemand heeft.   

Zelf denk ik dat dit een enorm gemis is. Er zijn veel mensen die hier een zekere behoefte aan hebben, misschien zonder dat zij dit beseffen. Hoe meer ik er zelf over lees en ontdek, hoe meer ik er van overtuigd raak dat rituelen en ceremoniën houden in ons DNA zit. Het is een aangeboren basisbehoefte is die maar zelden goed vervuld wordt.

Waarom zijn rituelen belangrijk?

Er zijn meerdere redenen waarom rituelen belangrijk zijn. Ten eerste omdat ze een bepaalde tijd, periode of gebeurtenis markeren. Door het begin of eind van een bepaalde fase te markeren en definiëren kun je de periode, relatie of verandering beter begrijpen en structuur aanbrengen in je sociale wereld.

Rituelen zijn een essentieel deel van wat ons mens maakt. Door de eeuwen heen hebben mensen de verschillende overgangen benadrukt door het vieren van feesten of door gebruik te maken van kunst. Men creëerde een ritueel uit de verschillende handelingen en activiteiten die het moment van verandering benadrukten. Op die manier werd er betekenis aan de gebeurtenis gekoppeld. Rituelen zijn dus al zo oud als de mensheid zelf. 

Onbewust zal je door het gebrek aan rituelen je sneller ongemakkelijk, onveilig en incompleet voelen. Zo is bijvoorbeeld uit onderzoek gebleken dat je wanneer je voorafgaand aan een toespraak een ritueel uit voert, je je direct rustiger voelt en minder spanning ervaart.

Het helpt ook bij het reguleren van je emoties. Met name bij periodes waarin je je onzeker voelt en je geen controle hebt over gebeurtenissen. Vooral wanneer je een ritueel gezamenlijk uitvoert zorgt het ervoor dat je bijvoorbeeld je verdriet makkelijker verwerkt omdat het op een diep niveau gedeeld wordt.

Hoe en waarmee kunnen rituelen je helpen?

Bij een ritueel denken mensen vaak aan grote feesten of samenkomsten. Zo'n bijeenkomst waarbij mensen in een kring staan en elkaars hand vasthouden terwijl ze liedjes zingen of over vuur heen springen. En hoewel je zeker op die manier een ritueel kunt houden, kun je ook minder groots denken.
Soms kunnen alledaagse dingen al een ritueel zijn. De manier waarop je thee drinkt bijvoorbeeld. Of een alleen maar het bewust aansteken van een kaars met een bepaalde intentie kan een ritueel zijn. 

Door rituelen toe te voegen in je dagelijkse leven zal je merken dat je meer rust ervaart.
Een ritueel kan zo ook helpen bij het verwerken van een heftige ervaring. Het kan dienen als gevoelsmatig begin of einde van een periode, wat vooral fijn is wanneer je een manier zoekt om iets af te sluiten. Denk aan een sluitingsritueel aan het einde van de kraamtijd, of het ritueel verbranden van een brief aan je ex. 

Verder geven rituelen richting in je leven. Dit is vooral het geval wanneer je niet actief een geloof aanhangt of uitdraagt. Als je jezelf bijvoorbeeld als christen beschouwd, maar niet actief met het christendom bezig bent(dus niet naar de kerk gaat, niet bid of niet in de bijbel leest) zal je merken dat het uitvoeren van rituelen een leegte op vullen waarvan je je misschien niet eens bewust bent. 

Zijn rituelen zweverig?

Nee 😉 

Het houden van rituelen is wel een vorm van spiritualiteit, wat een van de dimensies van welzijn is. Ieder mens heeft een bepaalde vorm van spiritualiteit nodig om gelukkig en in balans te zijn.

De belangrijkste reden om rituelen en ceremoniën in je leven te gebruiken is dat het betekenis toevoegt aan gebeurtenissen. Je kunt het ritueel zo groot of klein maken als je zelf wilt en het maakt niet uit welke levensovertuiging of geloof je aanhangt.  
Het heeft dus niet echt te maken met zweverig zijn of niet zweverig zijn. Al kun je een ritueel natuurlijk invullen hoe je zelf wilt. Als je je fijn voelt bij zweverig, go for it! Zo niet, dan niet.

Rituelen staan voor veel mensen synoniem aan zweverig, wat dan meestal negatief bedoelt wordt. Erg jammer, want de tijd van heksenverbrandingen is allang voorbij. En inmiddels is het ook wel achterhaald dat dit enig nut had dus die negatieve associatie is erg ouderwets en onnodig.

Goed! En nu?

Nu weet je waarom rituelen belangrijk voor je zijn. En ik ben ervan overtuigt dat ieder mens er baat bij heeft meer grote en kleine rituelen in zijn of haar leven te hebben. De wereld zal er mooier door worden. Echt. Ik daag je daarom uit om jouw volgende ritueel deze week eens bewust te plannen. Wat ga jij doen? 

Wat voor ritueel houd jij wel eens? En welk ritueel heeft veel indruk op jou gemaakt? Laat het weten in de reacties.