We kennen allemaal kerstmis en de meeste van ons vieren dit met kerstboom en cadeaus. Maar waar komen deze tradities vandaan. En als je niet christelijk bent, welke betekenis heeft dit feest?
In dit artikel neem ik je mee naar het originele verhaal en symboliek.
Kerst of Yule
Yule (Joel) is het paganistische feest van de winter zonnewende. In vele oude culturen zoals de Kelten, Angelo-Saksen, Vikingen, Romeinen en veel meer vierden de overgang van herfst naar winter. Dat de zon weer langer aan de hemel staat, de nachten korter worden en de dagen langer. Ze vierden dat het licht weer terug komt.
In elke cultuur is het verhaal net een beetje anders maar de symbolen komen vaak terug met dezelfde betekenis.
De zonnewende is van 19 tot 23 december.
Licht
Alle zonnewendes gaan over hoe de zon beweegt, de seizoenen die veranderen. Tijdens de winterzonnewende heb je de kortste dag en langste nacht. En daarna worden de dagen weer langer. Om te vieren dat het licht weer terug komt en om voor te bereiden op de winter worden er verschillende rituelen en gebruiken aangewend. Elk heeft zijn eigen betekenis en velen komen ook terug in de moderne viering van kerst.
Zoals de lichtjes in de boom. Vroeger staken ze kaarsen aan en stookten het vuur om te symboliseren dat het licht weer terug kwam en om de donkere dagen te verlichten.
Tegenwoordig hangen wij lichtjes in de boom en hebben kaarsen staan.
Een ander gebruik is de Yule Log. Een boomstam die speciaal werd uitgekozen en versiert met natuurgroen, bessen en eten. Vervolgens word deze ceremonieel aangestoken en volgens traditie brand hij 12 dagen en nachten. De meeste stammen branden echter eerder op. Wel word er altijd een stuk van de resten bewaard voor volgend jaar om daar de nieuwe stam mee aan te steken.
De boom
De traditionele kerstboom, wie heeft hem niet? Het naar binnen brengen van natuur groen is ook al eeuwenoud. Omdat de winter er aan kwam brachten mensen een boom of ander natuurgroen naar binnen om de natuurgeesten een plek te geven om te overwinteren. Vervolgens hingen ze de bomen vol met gedroogd fruit en bessen om de natuurgeesten van eten te voorzien.
Ook belletjes in de boom hangen was hierbij traditie. Als er een belletje klonk dan betekende dat, dat de natuurgeesten blij waren met hun plekje en het eten dat werd aangeboden.
Bovenop de boom werd een ster met 5 punten geplaatst. De zogenoemde pentagram. Deze staat voor de 5 elementen, water, vuur, lucht, aarde en geest.
Kerst krans
Van origine is een kerstkrans gemaakt van hulst, een heilige plant voor veel paganistische culturen. Zomaar je wel takken snoeien maar nooit de struik kappen. De betekenis verschilt per cultuur. Bij de ene is de betekenis hetzelfde als bij de kerstboom, een plek voor de natuurgeesten om te overwinteren. Maar er is ook het verhaal van de Hulstkoning die de wereld regeert van midzomer tot midwinter en tijdens de winterzonnewende word verslagen door zijn broer de Eikkoning. Die regeert van midwinter tot midzomer. En zo wisselen zij elkaar af.
De kransvorm, de cirkel is ook een belangrijk symbool. In de natuur draait alles rond en rond. De seizoenen, de maancyclus, het jaar, leven, dood en wedergeboorte. Alles draait en keert weer terug naar het begin. Een eindeloze cirkel.
Wassail
Deze traditionele drank is ook eigenlijk een die velen wel kennen en volgen. Bij ons heet het echter Gluhwijn of appel cider.
Wassail komt af van het oud engelse ‘waes hael’, wat simpel vertaal betekend ‘wees gezond’. Deze drank vol specerijen geven je immuunsysteem een boost en verwarmt je van binnen.
Traditionele specerijen om te gebruiken zijn kruidnagel, kaneel, jeneverbes en nootmuskaat.
Vaak werd er een sterke drank gebruikt maar het kan ook met appelsap die je kruid. Heerlijk om warm te drinken en geschikt voor kinderen.
Voor de Yule log word aangestoken werd hij besprekend met deze wassail om voorspoed en gezondheid voor het nieuwe jaar te vragen.
Cadeaus geven
Een van de leukste tradities is wel cadeaus geven. En dan wel, zelfgemaakte cadeaus. Om op deze manier anderen te laten zien dat je om ze geeft, dat je hun veel voorspoed en liefde gunt. Echt uit het hart.
Ook deze traditie is leuk om in ere te houden. Door bijvoorbeeld lootjes te trekken en op die manier iets persoonlijks te maken voor een dierbare. Zo zorg je er niet alleen voor dat er niemand word over geslagen maar ook dat iedereen maar 1 cadeau hoeft te maken.
Ook voor kinderen is dit zeer geschikt. Die kunnen een mooi knutselwerkje, of tekening maken voor een ander. Zo leren ze meteen hoe leuk het is om een ander blij te maken met iets zelfgemaakts.
Zoals je kunt lezen is Yule een ontzettend leuk feest waarbij we vele tradities al uitvoeren. De betekenis er achter maakt het net even specialer.
Fijne Yule!